Της Κατερίνας Ηλιάδη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα (29/1/2024) τον Προγραμματισμό Διακυβέρνησης για το 2024. Τα περισσότερα από αυτά που απαρίθμησε για τον τομέα της Υγείας, είναι θέματα τα οποία επιλύθηκαν ή και δρομολογήθηκε η λύση τους τη χρονιά που μας πέρασε. Η τέως υπουργός Υγείας, Πόπη Κανάρη, σε συνέντευξή της στον «Π» αναλύει τα όσα έγιναν τους δέκα μήνες που ήταν υπουργός, εκφράζει την άποψη της, λόγω εμπειρίας, για τη δομή του εν λόγω υπουργείου, και απαντά με φειδώ ερωτήματα που αφορούν στην αντικατάστασή της κατά τον ανασχηματισμό που έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αρχές του χρόνου, πριν καν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την ανάληψη τής εξουσίας από τον ίδιο.
Περσινά σταφύλια
Σύμφωνα με την κα Κανάρη, «η πλειονότητα των δράσεων που έχουν αναφερθεί» από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «έχουν τροχοδρομηθεί και ολοκληρώθηκαν το 2023 ή ολοκληρώνονται το πρώτο εξάμηνο του 2024». Ενδεικτικά, έχουν επιλυθεί ή είναι σε πορεία λύσης τα εξής:
- Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των εποπτικών μηχανισμών του ΓεΣΥ με τη σταδιακή εισαγωγή διαφόρων μέτρων
- Η εισαγωγή μέτρων προώθησης της διοικητικής αλλά και οικονομικής αυτονόμησης των δημόσιων νοσηλευτηρίων
- Η προώθηση της στρατηγικής για την Ψυχική Υγεία μέσω της Εθνικής Επιτροπής που δημιουργήθηκε τέλος του 2023
- Ολοκλήρωση του νέου Κέντρου Ψυχικής Υγείας από τον ΟΚΥπΥ με βοήθεια τού υπουργείου Υγείας για καλύτερη οργάνωση από ξένους εμπειρογνώμονες.
Τα Νομοσχέδια
Όσον αφορά στα θέματα νομοθεσιών, συνεχίζει η τέως υπουργός Υγείας, «έγινε πάρα πολλή δουλειά με στόχο την εισαγωγή ποιοτικών κριτηρίων και γενικά τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών εντός και εκτός ΓεΣΥ». Νομοσχέδια που αφορούν στις Πανεπιστημιακές Κλινικές, τα Κέντρα Αποκατάστασης, τα Ακτινοδιαγνωστικά Κέντρα, τα Ασθενοφόρα, την Ανακουφιστική Φροντίδα, τις Ποιοτικές Υπηρεσίες, τα Κλινικά Εργαστήρια, τα Νοσηλευτήρια, τους Διασώστες, των Δικαιωμάτων των Ασθενών και την ίδρυση του θεσμού του Συνηγόρου του Ασθενή. «Η ολοκλήρωσή τους δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το υπουργείο Υγείας αλλά και από εμπλεκόμενους φορείς στα πλαίσια διαβούλευσης, τη Νομική Υπηρεσία, την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, το υπουργικό συμβούλιο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ενδεικτικά, αναφέρω το Νομοσχέδιο για τα Κέντρα Αποκατάστασης που κατατέθηκε στη Βουλή από τον Ιούνιο του 2023 και το Νομοσχέδιο για τα Ασθενοφόρα που βρίσκεται ενώπιον του υπουργικού από τον Ιούλιο 2023» πρόσθεσε η κα Κανάρη.
Αναγνώριση
«Όπως ανάφερα κατά την τελετή παράδοσης του υπουργείου Υγείας, μέσα στους 10 μήνες καταφέραμε, με τους συνεργάτες μου, τους οποίους ευχαριστώ θερμά, να υλοποιήσουμε 26 από τις 77 συνολικά δράσεις του πενταετούς Προγράμματος Διακυβέρνησης, ενώ 16 δράσεις υλοποιήθηκαν σε ποσοστό 75%» σημειώνει η τέως υπουργός Υγείας. Με ικανοποίηση, στην ίδια τελετή, προσθέτει, «άκουσα τη δέσμευση του νυν υπουργού Υγείας ότι έμπρακτα θα αναγνωρίσει το έργο το οποίο επιτέλεσα υλοποιώντας όσα έχουμε τροχοδρομήσει, και ότι τα επιτεύγματα θα έχουν και τη δική μου σφραγίδα».
Έτοιμα για το 2024
Και για το 2024;
Μεγάλος αριθμός έργων είναι έτοιμα να προωθηθούν εντός του 2024. Από τις δράσεις του Προγράμματος Διακυβέρνησης, εντός του 2024 είχαμε προγραμματίσει:
(α) Η έναρξη τριών ανιχνευτικών προγραμμάτων για τη διάγνωση: του καρκίνου του παχέος εντέρου, του προστάτη (πρώτο τρίμηνο 2024), του τραχήλου της μήτρας (τέλος 2024)
(β) Η έναρξη ανιχνευτικού προγράμματος για Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος σε παιδιά
(γ) Η έναρξη 8 νέων διαγνωστικών ελέγχων για κληρονομικά μεταβολικά νοσήματα σε νεογνά, σε συνεργασία με το Κέντρο Αμέρικος Αργυρίου και το Ινστιτούτο Γενετικής
(δ) Η ολοκλήρωση Στρατηγικών για Προώθηση του Φυσιολογικού Τοκετού και πρόληψη της προωρότητας και ταυτόχρονο αίτημα προς τον ΟΑΥ για σημαντική αύξηση τής χορηγίας που δίδεται για τον φυσιολογικό τοκετό, για Καρδιοπάθειες και Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια, για την Ψυχική Υγεία, για αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών και για βελτίωση της ποιότητας της ζωής μέσω άσκηση και υγιεινής διατροφής. Ήδη ολοκληρώθηκε από τον Σεπτέμβριο τού 2023 η Στρατηγική για την Υγεία των ατόμων της Τρίτης Ηλικίας η οποία θα ενταχθεί στην ολοκληρωμένη στρατηγική του υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας το 2024. Ακόμα προωθήθηκε η επικαιροποίηση στρατηγικών για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, και τις Ρευματοπάθειες)
(ε) Η ολοκλήρωση τής Νομοθεσίας για την ίδρυση και δημιουργία Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου για να είναι σε θέση να λειτουργήσει
(στ) Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της λειτουργίας του Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης που αφορά στην ετοιμασία της σχετικής νομοθεσίας, στη δημιουργία πλατφόρμας διαχείρισης και εκπαίδευσης κλινικών πρωτοκόλλων και οδηγιών και την ετοιμασία μέχρι τέλους 2024 των 50 πρώτων πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών και Clinical Audits, τα οποία θα μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως
(ζ) Η επέκταση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ΤΑΕΠ στα δημόσια νοσηλευτήρια, η ολοκλήρωση τής εφαρμογής πρωτοκόλλων και η λειτουργία Fast Track σε όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια
(η) Η δημιουργία ΤΑΕΠ Παίδων στη Λεμεσό
(θ) Η ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών (Πόλη Χρυσοχούς, Πύργος Τηλλυρίας, Τροόδος) και ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών
(ι) Η ενίσχυση με κάποιες ειδικότητες ιατρών στα Νοσοκομεία Λεμεσού, Πάφου και Λάρνακας, καθώς και πρόσθετη στήριξη σε υφιστάμενες υποδομές
(κ) Με πρωτοβουλία δική μου υιοθετήθηκε η κατηγοριοποίηση των παραπεμπτικών και η εισαγωγή των «επειγόντων» παραπομπών, σε μια προσπάθεια μείωσης τού χρόνου αναμονής για επίσκεψη σε Ειδικούς Ιατρούς.
Ακόμα, είχαμε δρομολογήσει και είναι στο στάδιο υλοποίησης, τις πιο κάτω δράσεις, που δεν ήταν στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης:
(α) Δημιουργία Ηπατολογικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας σε συνεργασία με κέντρο αναφοράς της Αγγλίας. Θα ολοκληρωνόταν η Συμφωνία το τέλος του Ιανουάριου 2024
(β) Συμφωνία Συνεργασίας με την Ελλάδα σε θέματα Μεταμοσχεύσεων, με στόχο τη μείωση των λιστών αναμονής για μεταμόσχευση οργάνων, αλλά και για διασταυρούμενες μεταμοσχεύσεις. Οι υπογραφές των συμφωνιών θα γίνονταν τον Φεβρουάριο τού 2024
(γ) Συμφωνία Συνεργασίας με το υπουργείο Υγείας της Ελλάδας για εξασφάλιση φαρμάκων
(δ) Έναρξη έργου κτιρίου Γενικού Χημείου Κράτους
(ε) Αξιοποίηση Ιατρικού Κέντρου Αθηαίνου μετά από συγκεκριμένες προτάσεις από εμένα
(ζ) Δημιουργία Μονάδας Διατροφικών Διαταραχών για ενήλικες, εν αναμονή μελέτης βιωσιμότητας από τον ΟΚΥπΥ, με χρονοδιάγραμμα τέλος του Ιανουαρίου 2024
(η) Προώθηση του επαγγέλματος του Νοσηλευτή σε συνεργασία με το ΥΠΠΑΝ, Πανεπιστήμια και Νοσηλευτήρια ως επίσης και η εισαγωγή του μεταλυκειακού προγράμματος για φροντιστές σε συνεργασία με το ΥΠΠΑΝ
(θ) Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού προγράμματος Ειδικευομένων Ιατρών στα Δημόσια Νοσηλευτήρια
(ι) Επέκταση Ειδικοτήτων Ιατρών από το Ιατρικό Συμβούλιο της Κύπρου
(κ) Έναρξη προγράμματος τεχνικής βοήθειας για δημιουργία Μονάδας Health Technology Assessment
(λ) Μνημόνιο Συνεργασίας με το υπουργείο Υγείας της Μάλτας για κοινές αγορές φαρμάκων
(μ) Μνημόνιο συνεργασίας με την Εσθονία για τελική υπογραφή τον Ιανουάριο τού 2024 για θέματα Ηλεκτρονικής Υγείας
(ν) Προώθηση τεσσάρων έργων μέσω του Γραφείου-Χώρας ΠΟΥ, το οποίο άρχισε τη λειτουργία του τον Οκτώβρη 2023 για Στρατηγική Ψυχικής Υγείας
(ξ) Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας ΓεΣΥ
(ο) Στρατηγικός σχεδιασμός για αντιμετώπιση κρίσεων
(π) Αντιμετώπιση Μικροβιακής Ανθεκτικότητας.
Στρεβλώσεις και έλλειψη εποπτείας
Ποια τα σοβαρότερα προβλήματα του ΓεΣΥ;
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι υπάρχουν στρεβλώσεις στο ΓεΣΥ και υπάρχει έλλειψη εποπτείας. Απαιτείται συνεχής προσπάθεια έγκαιρου εντοπισμού και διόρθωσής τους, γι’ αυτό και ο ΟΑΥ προώθησε δράσεις το 2023 και καταβάλει συνεχείς προσπάθειες – γι’ αυτό και το σύστημα βελτιώνεται συνεχώς. Χρειάζεται επικέντρωση στη βελτίωση τής ποιότητας των υπηρεσιών και περιορισμό της εκμετάλλευσης, τόσο από κάποιους δικαιούχους όσο και από κάποιους παρόχους. Εποπτικό ρόλο έχει και το υπουργείο Υγείας, γι’ αυτό στα πλαίσια τής αναδιοργάνωσής του, που ξεκίνησε προς το τέλος του 2023, θα προωθείτο η Μονάδα Εποπτείας και για το ΓΕΣΥ. Ουσιαστικό ρόλο στα θέματα ποιότητας θα έχουν και οι Νομοθεσίες, όταν τεθούν σε εφαρμογή, οι οποίες τροχοδρομήθηκαν από το υπουργείο Υγείας. Για περιορισμό των καταχρήσεων, έχουν γίνει βήματα με στόχο την ορθότερη εφαρμογή, ωστόσο χρειάζεται να εφαρμοστούν πρόσθετοι εποπτικοί έλεγχοι και παρακολούθηση των στρεβλώσεων, που εντοπίζονται από πλευράς του ΟΑΥ.
Υπάρχει πρόβλημα βιωσιμότητας του ΓεΣΥ;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πρόβλημα βιωσιμότητας του ΓεΣΥ. Σύμφωνα με την τελευταία αναλογιστική μελέτη, το ΓεΣΥ δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα μέχρι το 2030, ενώ θα διαθέτει και ικανοποιητικά αποθεματικά. Πρέπει να σημειώσω, ωστόσο, πως δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε. Το υπουργείο Υγείας οφείλει, όπως προβαίνει σε όλες τις ενδεικνυόμενες ενέργειες, προκειμένου να διασφαλιστεί πως το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει. Παράλληλα, οφείλει να προχωρήσει εκεί και όπου χρειάζεται σε ποιοτική αναβάθμιση και σε επέκταση των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας, αλλά και σε ισότιμη πρόσβαση υπηρεσιών, κυρίως από ευάλωτες ομάδες (χρόνιους ασθενείς, μεταμοσχευμένους, άτομα τρίτης ηλικίας, άτομα με ψυχολογικά προβλήματα και άτομα σε απόμακρες περιοχές).
Πλήρης αυτονόμηση
Γιατί δεν μπορεί να ορθοποδήσει ο ΟΚΥπΥ;
Το υπουργείο Υγείας στηρίζει έμπρακτα τον ΟΚΥπΥ στην πορεία του για διοικητική και οικονομική αυτονόμηση. Βασική παράμετρος στην αποτελεσματική λειτουργία των δημόσιων νοσηλευτηρίων αποτελεί ο στόχος της πλήρους οικονομικής αυτονόμησης και απεξάρτησης από το κράτος, στα πλαίσια των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί από τη νομοθεσία. Αναγνωρίζονται οι δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ΟΚΥΠΥ κατά την περίοδο τής πανδημίας, αλλά χρειάζεται πλέον να αναγνωρίσει ότι βρίσκετε σε ένα απόλυτα ανταγωνιστικό περιβάλλον και έπρεπε ήδη να προχωρήσει σε ευέλικτη διοίκηση με στόχο τη μείωση των εξόδων και αύξηση εσόδων, αλλά και αλλαγή κουλτούρας. Επίσης ο ΟΚΥπΥ κληρονόμησε και βαρίδια που δυσκολεύουν το έργο του.
Όπως;
Για παράδειγμα, ο μεγάλος αριθμός υποστηρικτικού προσωπικού και τα παλιά κτίρια. Κάτω από την εποπτεία του υπουργείου Υγείας προωθείται η μετατροπή αρκετών Κλινικών των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων ως εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς και προωθώντας τη διαπίστευσή τους, αναδεικνύοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα τους και ενισχύοντας τον ρόλο τους. Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αναβάθμισης τών υποδομών των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων θα αποτελέσει η αναγνώριση και λειτουργία Πανεπιστημιακών Κλινικών. Ευελπιστώ ότι αυτό θα γίνει κατορθωτό το 2024, αφού έγινε μια ουσιαστική εργασία από εμένα και τους συνεργάτες μου, τους τελευταίους μήνες. Επίσης, αποτελεί ορόσημο και η εξασφάλιση σημαντικής χρηματοδότησης συγκεκριμένων έργων από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και η διασφάλιση της υλοποίησής τους εντός των καθορισμένων οροσήμων, κάτω από τον εποπτικό έλεγχο του υπουργείου Υγείας. Ταυτόχρονα, στα πλαίσια της οικονομικής του αυτονόμησης, ο ΟΚΥπΥ, με τη βοήθεια τού υπουργείου, άρχισε να διεκδικεί από τα μέσα του 2023, με ορθή και έγκαιρη τεκμηρίωση (τιμολόγηση), τα δικαιώματά του σε καλύτερες αποζημιώσεις. Ολοκληρώνεται η προσπάθεια, κάτω από το συντονισμό του υπουργείου Υγείας, και με τη συμμετοχή του υπουργείου Οικονομικών και του ΟΚΥπΥ, για να γίνει αναλυτική τιμολόγηση των ΥΓΟΣ (Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος) που παρέχει ο Οργανισμός στο υπουργείο Υγείας αλλά και άλλα υπουργεία ή Οργανισμούς. Επίσης, το 2023 με οδηγίες του υπουργείου Υγείας, ο ΟΚΥπΥ ξεκίνησε να προωθεί την επικαιροποίηση τού καταλόγου χρέωσης των επί πληρωμή ασθενών του (μη δικαιούχων ασθενών του ΓεΣΥ, π.χ. μετανάστες, τουρίστες, κάτοικοι τρίτων χωρών).
Λειτουργία και δομή
Ποιες ήταν οι δυσκολίες και τα προβλήματα αναφορικά με τη λειτουργία του υπουργείου Υγείας;
Οι κύριες δυσκολίες και τα σοβαρότερα προβλήματα στο υπουργείο Υγείας περιλαμβάνουν την ανάγκη για αναδιάρθρωση και αναδιοργάνωσή του, λαμβάνοντας υπόψη τον αναθεωρημένο ρόλο του υπουργείου, σε συνέχεια των πρόσφατων ριζικών μεταρρυθμίσεων τού τομέα της Υγείας, της εισαγωγής του ΓεΣΥ και της αυτονόμησης των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Ακόμα, η απουσία οποιασδήποτε μορφής ψηφιοποίησης της λειτουργίας του υπουργείου Υγείας. Το υπουργείο έπρεπε να επικεντρωθεί στον θεσμικό και εποπτικό του ρόλο προωθώντας πολιτικές, στρατηγικές, προληπτικά προγράμματα, και να απαλλαγεί από αρμοδιότητες που είχε πριν από τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις π.χ. μεταφορά ασθενών στο εξωτερικό, αγορά φαρμάκων κλπ.
Άρα υπάρχει πρόβλημα στη δομή του υπουργείου Υγείας;
Τα προβλήματα στη δομή του υπουργείου περιλαμβάνουν την ανάγκη για ορθολογική και συνεκτική σχέση μεταξύ στρατηγικών στόχων και λειτουργιών του υπουργείου, τη διάκριση μεταξύ λειτουργιών ανάπτυξης πολιτικής, στρατηγικού σχεδιασμού, αναβάθμιση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και των Τμημάτων του, ρύθμισης τής παροχής υπηρεσιών υγείας, καθώς και το διαχωρισμό των υποστηρικτικών λειτουργιών του υπουργείου Υγείας. Σαφής αναφορά στα πιο πάνω, υπάρχει στην Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2014 και στην ανάγκη ομαδοποίησης λειτουργιών του ίδιου τύπου, την αποφυγή επικάλυψης λειτουργιών, και της ανάγκης η λήψη αποφάσεων να ανατίθεται στο χαμηλότερο κατάλληλο επίπεδο. Αναγνώρισα την ανάγκη αυτή ως προτεραιότητα, με την ανάληψη της θέσης της υπουργού Υγείας, λόγος για τον οποίο προχώρησα αμέσως σε επικαιροποίηση τής Έκθεσης τής Παγκόσμιας Τράπεζας. Αυτή έχει ολοκληρωθεί και ήδη, με βάση τις συστάσεις, ξεκίνησε η αναδιοργάνωσή του με ομαδοποίηση των πρώτων στρατηγικών στόχων και λειτουργιών του. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με το υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής ξεκίνησαν οι διαδικασίες για ψηφιοποίηση των λειτουργιών του υπουργείου Υγείας. Ακόμα, με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων όπως του Σχεδίου Παροχής Οικονομικής Αρωγής για περίθαλψη ασθενών στο εξωτερικό, στην περίπτωση που αυτή δεν μπορεί να προσφερθεί στο δημόσιο τομέα, που θα πρέπει να αναληφθεί από τον ΟΑΥ, όπως προνοεί ο Νόμος, εντός του 2024, ως επίσης και της ικανοποίησης Ονομαστικών Αιτημάτων σε φάρμακα.
Αντίσταση στην αλλαγή
Τι αντιμετωπίσατε στο υπουργείο Υγείας στην προσπάθειά άσκησης των καθηκόντων σας;
Το Υγείας έχει ικανότατα στελέχη, με τα οποία συνεργάστηκα στενά παρακάμπτοντας αρκετές φορές παλιές νοοτροπίες, που ένοιωθα ότι επηρέαζαν την αποτελεσματικότητα και την απόδοση τού υπουργείου. Η ριζική όμως αντιμετώπισή τους, απαιτεί διαρθρωτικές αλλαγές στην οργανωτική κουλτούρα και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ο τρόπος λειτουργίας του υπουργείου Υγείας, όπως και του δημόσιου τομέα γενικότερα, αντιμετωπίζει προβλήματα παλιομοδίτικης κουλτούρας, αφού χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από:
1. Αντίσταση στην αλλαγή, αφού οι δομές και οι διαδικασίες μπορεί να είναι πολύ σταθερές και δύσκολο να αλλάξουν. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν οι αντιδράσεις που αρχικά παρατηρήθηκαν στη μεταφορά της διαχείρισης του Σχεδίου Αρωγής Ασθενών από το υπουργείο Υγείας στον ΟΑΥ, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά και η αναδιοργάνωση τού υπουργείου
2. Γραφειοκρατία με πολύπλοκες διαδικασίες που καθυστερούν τη λήψη αποφάσεων και την εκτέλεση έργων, που γίνονται ακόμα πιο έντονες με την απουσία ψηφιοποίησης
3. Έλλειψη ευελιξίας και καινοτομίας, αφού η παραδοσιακή φύση του δημόσιου τομέα καθιστά δύσκολη την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και πρακτικών.
Απογοητευμένη
Αισθάνεστε αδικημένη από τον ανασχηματισμό;
Όχι αδικημένη αλλά απογοητευμένη, αφού χρονικά η αποχώρησή μου συμπίπτει με τη φάση ολοκλήρωσης ή και την κρίσιμη καμπή στην ολοκλήρωση μεγάλων έργων που έχουν αναληφθεί με πολύ σκληρή δουλειά με την ομάδα μου και άλλους συνεργάτες μου.
Με τόση δουλειά που έχει διεκπεραιωθεί στον ένα χρόνο της υπουργίας σας, γιατί η αντικατάστασή σας;
Δεν ενημερώθηκα για τον λόγο της αποχώρησης μου.
Δεν σας έδωσε κάποια εξήγηση ο Πρόεδρος;
Όχι, απλά κατά τη σύντομη συνάντηση, την οποία είχα μαζί του, αναγνώρισε το έργο που επιτέλεσα και τον ευχαρίστησα που μου έδωσε την ευκαιρία να παράξω, με τους συνεργάτες μου, εντός και εκτός υπουργείου, ένα σημαντικό έργο.
Στους δέκα μήνες υπουργίας σας, σας έλεγε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ότι δεν ήταν ικανοποιημένος από εσάς;
Δεν αναφέρθηκε ποτέ σε κάτι τέτοιο για το έργο μου.
Πότε σας είπε ότι θα σας αντικαταστήσει;
Λίγο πριν την ανακοίνωση τού νέου σχήματος της κυβέρνησης.
Έχετε μετανιώσει που αποδεχτήκατε το διορισμό στο υπουργείο Υγείας;
Όχι. Δεν ανέμενα, βέβαια, ότι η θητεία μου θα ήταν τόσο σύντομη. Δικαιούμαι, όμως, να νοιώθω ότι επιτέλεσα στο ακέραιο τα καθήκοντά μου αφού με τη στήριξη των συνεργατών μου και τη συνεργασία των κοινωνικών εταίρων και άλλων υπουργείων/υφυπουργείων, ολοκλήρωσα ή τροχοδρόμησα σημαντικά έργα για τον τομέα της Υγείας, κάποια από τα οποία παρέμεναν στα συρτάρια για δεκαετίες.
Επιλογή του ΠτΔ
Ποιος σας πρότεινε για το υπουργείο Υγείας;
Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Πότε μάθατε ότι θα διοριστείτε στο Υγείας; Το γνωρίζατε από την προεκλογική περίοδο;
Όχι, δεν το γνώριζα από την προεκλογική περίοδο. Το έμαθα δύο μέρες πριν την ανακοίνωση τής σύνθεσης τού υπουργικού συμβουλίου.
«Για να προσφέρω»
Τι γεύση σας άφησαν οι εμπειρίες του τελευταίου χρόνου στην κυβέρνηση και το Υγείας;
Δεν αποδέχθηκα αυτή τη θέση για να κάνω πολιτική καριέρα, αλλά για να προσφέρω στην κοινωνία με αφοσίωση και πάθος γιατί αυτό έκανα σε όλη μου τη ζωή, και μάλιστα αφιλοκερδώς. Στην πορεία μου έμαθα ότι οι δυσκολίες, που σίγουρα αντιμετώπισα σε αυτή μου τη θητεία, σε θωρακίζουν για να προχωρήσεις μπροστά με περισσότερη δύναμη.
Και τώρα τι; Με τι ασχοληθείτε;
Πέραν της οικογένειάς μου, η οποία με στερήθηκε όλο αυτό το διάστημα, θα συνεχίσω να αξιοποιώ τις γνώσεις και τις εμπειρίες μου σε διάφορους τομείς.
